اینجا هوتک ها همچنان جان می گیرند/ از بوسه مرگ تا تشنج بحران درست بیخ گوش دروازه ملل

 
قصه ای پر غصه که به تازگی و در پی اهمال کاری متولیان امر باز هم تکرار شد و کودکان دیگری جویای قطره ای آب غرق و پرپر شدند، حکایتی که در روزهای اخیر تعدادی از نمایندگان مجلس را نیز به این خطه کشاند تا شاید صدای تشنگی مردمانش این بار رساتر به گوش مسئولان برسد، متولیانی که گویا گوشی شنوا برای شنیدن دردهای آن ها ندارند.
 
این در حالی است که این مردم این دیار در جوار اقیانوس زندگی می کنند و به راستی مصداق ضرب المثل "آب در کوزه و ما تشنه لبان می گردیم" را می توان در این خطه به نظاره نشست.
 
آری با کمی تدبیر می شد از نعمت دریا برای سیرابی کام تشنه این ساحل نشینان بهره برد، اما همچنان در سایه بی مهری مسئولان، خبرهای تلخ قربانی شدن دختران و پسران این خطه هنگام برداشت یک سطل آب یا در حال بازی کودکانه از طریق رسانه های مختلف مخابره می شود.
 
متاسفانه نبود امکانات ضروری و اولیه، ضربه ای است که به دلیل بی تدبیری دولت به این مناطق وارد شده، در حالی که رفع این مشکل عزمی می‌خواهد جدی و مسئولانی دلسوز و پای کار، چراکه ظرفیت های بی نظیری برای اقدامی عاجل و پایان دادن به این تلخی ها در منطقه وجود دارد.
 

 
قصه غم انگیز غرق شدن کودکان بی گناه
 
حسنیه ارباب افضلی، کارشناس مسائل اجتماعی در این باره به خبرنگار ما گفت: نیاز به آب آشامیدنی سالم یکی از حیاتی ترین نیازمندی های افراد در کره زمین است و به عبارتی از جمله نیازهای زیستی انسان محسوب می شود.
 
به گفته وی، براساس هرم‌ سلسله مراتب نیازهای مازلو، موارد زیستی اولین نیازمندی های انسان برای زندگی هستند و تا زمانی که قدری ارضا شوند، بیشترین تأثیر را بر رفتار فرد دارند.
 
ارباب افضلی ادامه داد: تا وقتی که نیازهای اساسی برای فعالیت‌های بدن به حد کافی ارضا نشده‌اند، عمده فعالیت‌های شخص در این سطح بوده و برای رسیدن به نیازهای متعالی، انگیزش کمی در فرد ایجاد خواهد شد.
 
این کارشناس اضافه کرد: بر این اساس مردمی که در مناطق مختلف سیستان و بلوچستان یا دیگر نقاط ‌کشور از دسترسی به نیازهای اولیه محروم هستند، مجبورند برای تامین نیازهای حیاتی خود مانند آب رنج و مشقت فراوانی را تجربه کنند و این موضوع سبب می شود تا از رسیدن به نیازهای متعالی تر غافل شوند.
 
به گفته وی، برداشت آب از چشمه یا آبگیرها موضوعی است که شاید برای خیلی از ما یادآور داستان ها و قصه های قدیمی باشد اما در همین عصر ارتباطات و اطلاعات که فناوری های جدید هر روز تحولی بزرگ در زندگی انسان ها ایجاد می کنند، در دورافتاده ترین نقاط سیستان و بلوچستان هستند کسانی که برای تامین حیاتی ترین نیاز خود یعنی آب باید به برکه یا آبگیرها مراجعه کنند و غم انگیزتر اینکه هر سال شاهد غرق شدن کودکان و نوجوانان بی گناه در راه رسیدن به آب هستیم.
 
ارباب افضلی تصریح کرد: اما ‌همه ماجرا این نیست و مشکل به سختی تامین آب محدود نمی شود، چرا که معضل اصلی که سلامت این مردم را در معرض خطر قرار داده غیر بهداشتی بودن آب مصرفی آنان و اشتراک آن با آب دام و سایر حیوانات است که احتمال‌ ابتلای افراد به شیوع بیماری‌های عفونی و روده‌ای را افزایش می دهد.
 

 
پرپر شدن کودکان در سایه بی تدبیری وزارت نیرو
 
معین الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان این که متاسفانه این روزها شاهد هستیم که باز هم کودکان این سرزمین به دلیل بی تدبیری برخی مدیران نامدیر پر پر می شوند، به خبرنگار ما گفت: علی رغم خدمات بی نظیر نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در سیستان و بلوچستان متاسفانه در حوزه آب نه تنها مشکلات به قوت خود باقی است، بلکه دامنه‌های آن بیشتر و بیشتر می‌شود.
 
وی تصریح کرد: به گونه‌ای که شاخص دسترسی این منطقه به آب شرب بهداشتی حدود ۱۹ درصد است و  ۸۱ درصد مردم به صورت سقایی آبرسانی می شوند که این در شان مردم و نظام نیست که به دلیل بی تدبیری مدیران وزارت نیرو متاسفانه هنوز در حوزه آب چنین مشکلاتی را شاهد باشیم.
 
سعیدی ادامه داد: قانون برنامه ششم توسعه تسریع و وزارت نیرو را مکلف کرده که آب مورد نیاز نوار ساحلی جنوب را از طریق آب شیرین کن ها تأمین کند اما متاسفانه این موضوع هم اجرایی نشده است و ندای تشنگی مردم شنیده نمی شود.
 
وی اذعان کرد: شرایط به گونه ای است که کودکان این سرزمین که به خاطر برداشت آب به هوتگ یا رودخانه مراجعه می‌کنند، گاهی دچار حادثه می شوند که امیدوارم تلنگر اساسی به مجموعه آب خورده باشد.
 
نماینده مردم چابهار تصریح کرد: وزیر نیرو تمهیدات خوبی را در نظر گرفته و پیگیری‌هایی در سطح وزارتخانه در حال انجام است، اما آنچه در عمل مشاهده می شود متاسفانه عمده پروژه های آبرسانی در استان نیمه کاره رها شده اند و از این جهت مردم گلایه مند هستند.
 
وی گفت: به عنوان نماینده مردم علاوه بر این که از وزیر طرح سوال کردم از تمام ظرفیت های قانونی که مجلس در اختیار نمایندگان قرار داده است، استفاده خواهم کرد تا به نوعی بالاخره فریاد تشنگی مردم شنیده شود.
 
زنگ خطر سلامت و بحران جدی آب
 
حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز به خبرنگار ما گفت: هوتگ ها گودال طبیعی است که در پی بارندگی پر آب می شود و امکان خشک کردن آن وجود ندارد.
 
وی ادامه داد: باید بتوانیم آب آشامیدنی سالم با لوله کشی به روستاها برسانیم که این مهم مشکل جدی سیستان و بلوچستان است و متاسفانه چند هزار روستا با تانکر آبرسانی می شود.
 
شهریاری با تاکید بر این که مشکل آب استان جدی است، افزود: هوتگ ها عوارض دیگری هم دارد، به ویژه در فصل تابستان که باران زیاد می بارد این گودال های طبیعی آب می گیرد و خطر افزایش لارو پشه مالاریا را به همراه دارد.
 
وی تاکید کرد: بنابراین این نگرانی هم است که هر زمانی که آب می آید و می ماند، ممکن است لارم مالاریا رشد کند و مشکلات بهداشتی به وجود آورد، ولی راهکاری برای خشک کردن آن وجود ندارد، چراکه آمارشان بالاست و حصارکشی نیر هزینه زیادی را طلب می کند.
 
نماینده مردم زاهدان اضافه کرد: متاسفانه از این هوتگ ها حیوانات هم برای آشامیدن استفاده می کنند و در آن جلبک هم به همراه دارد که باید آب آشامیدنی سالم در اختیار مردم بگذاریم که مجبور نشوند از این آب برای مسائل بهداشتی استفاده کنند، چراکه مشکل ساز می شود.
 

 
مدیریت سنتی آب همچنان پابرجا
 
عادل عفتی، فرماندار دشتیاری نیز در گفت و گو با خبرنگار ما بیان کرد: فلسفه احداث هوتگ در جنوب سیستان و بلوچستان و به ویژه دشتیاری، مدیریت سنتی منابع آب موجود و ناشی از بارندگی توسط مردم روستاها و با هدف تامین آب شرب، مورد نیاز احشام و طیور و بخشی از آب مورد نیاز کشاورزی به ویژه در حوزه باغ ها است.
 
وی ادامه داد: دلیل این که مردم اقدام به احداث هوتگ ها می‌کنند این است که زیر ساخت های اصلی تامین منابع آب شرب، کشاورزی و احشام در منطقه ایجاد نشده است، بنابراین با توجه به این که وزارتخانه متولی تامین و توزیع آب در کلان کشور وزارت نیرو و در استان شرکت های آب منطقه ای و آبفا هستند، باید به این مهم اهمیت دهند.
 
این مقام مسئول اضافه کرد: اگر منابع آب برای شرب تامین شود، به طور قطع مردم برای تامین آن به سراغ هوتگ ها نمی روند و مورد حمله تمساح پوزه کوتاه که از نظر زیست جانوری در منطقه اهمیت دارد، قرار نمی گیرند.
 
وی افزود: می طلبد هر چه سریعتر زیرساخت های آب شرب توسط وزارت نیرو تامین شود و وزارت نیرو و سازمان محیط زیست باید در راستای کاهش مشکلات ناشی از این سامانه ها گام بردارند.
 
غرق شدگی در پی برداشت آب و شنا
 
عفتی با اشاره به موضوع غرق شدگی، اذعان کرد: برخی اوقات نمی توان مسئولیت اجتماعی غرق شدگی را بر عهده نهادی گذاشت، گاهی در پی شنا و بعضی وقت ها هنگام برداشت آب، ممکن است چنین اتفاق هایی رخ دهد.
 
وی گفت: برای رفع این مشکل می طلبد که دهیاری ها و شورای اسلامی روستاها نسبت به نصب تابلوهای هشدار دهنده و با تشویق جامعه محلی برای حصارکشی هوتگ هایی که جنبه خصوصی دارند، اقدام کنند تا از اتفاق هایی چون غرق شدگی فرزندانشان جلوگیری شود، چراکه بیشتر هوتگ ها شخصی است.
 
فرماندار دشتیاری افزود: باید با همکاری شوراها، دهیاری ها، بخشداری ها و شرکت آب و فاضلاب اقدامی انجام شود که حداقل مردم، آب شرب خود را از هوتگ ها نگیرند، چراکه هیچ توجیهی ندارد انسان از این منابع برای آشامیدن استفاده کنند اما به ناچار این اقدام انجام می شود.
 
به گفته عفتی، جهت آبرسانی به روستاهای حوزه چابهار، منطقه دشتیاری و پلان پروژه های زیرساختی در دست اجرا است که از جمله آن می توان به طرح آبرسانی به 261 روستای زیر سد زیردان شامل بخش تلنگ و پلان و دهستان پیرسهراب که 70 هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است، اشاره کرد.
 

 
پروژه های سدسازی و انتقال آب همچنان ناتمام
 
از آنجایی که نوک پیکان مشکل آب و حوادث تلخ ناشی از آن در سیستان و بلوچستان به سمت وزارت نیرو است و به راستی اگر آب بود مردم نیازی نداشتند برای سیرابی و شست و شو به سراغ هوتگ ها بروند چنین بحران هایی رخ نمی داد، با مسئولان آب منطقه ای و آبفا به عنوان نمایندگان این وزارتخانه در استان نیز گفت و گویی انجام دادیم که تنها پاسخ ها آن ها به طرح های نیمه تمام خلاصه می شود، پروژه هایی که باید سال ها در انتظار بهره برداری از آن ماند تا شاید آبی باشد بر عطش صدها ساحل نشین...
 
محمد دلمرادی، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سیستان و بلوچستان در همین راستا به خبرنگار ما بیان کرد: رسیدگی به وضعیت هوتگ ها باید توسط بخشداری ها و دستگاه های متولی انجام شود، با این وجود شرکت آب منطقه ای در این راستا جهت همکاری اعلام آمادگی کرده است، چراکه اعتقاد داریم هوتگ ها باید ساماندهی شود.‌
 
وی با تاکید بر این که هوتگ ها ظرفیت طبیعی است که وجود دارد و می طلبد ساماندهی شود، افزود: البته پروژهای سدسازی و خطوط انتقال آب به منظور ذخیره سازی و بهره مندی روستاییان از آب سالم توسط این شرکت در دست اجراست.
 
این مقام مسئول اضافه کرد: عملیات اجرایی سد کهیر متوقف شده بود که اقدام های لازم برای تعیین تکلیف پیمانکار در دست انجام است، با توجه به اعتباری که این پروژه نیاز داشت، دنبال این بودیم که بتوانیم در وزارت نیرو یکی از دستگاه های اجرایی  را که از نظر مالی تمکن دارد و می تواند کار را انجام دهد جایگزین کنیم تا این پروژه در اسرع وقت اجرایی شود.
 
وی تصریح کرد: در همین راستا نامه ای از سوی وزیر نیرو به سازمان برنامه و بودجه ارجاع شد تا در چند ماه آینده تعیین تکلیف و دستگاه جدید وارد شود و بتواند پیمانکاری را انتخاب کند که کار را انجام دهد، ۱۴۰ میلیارد تومان اعتبار نیز گذاشته اند تا استارت کار را بزنند.
 
دلمرادی اضافه کرد: خط انتقال آب از سد زیردان در پایین دست سد پیشین نیز  اجرایی شده و برخی روستاها از همین طریق آبرسانی می شوند که ادامه کار برای گلخانه های جهاد کشاورزی و آب شرب چابهار انجام می شود، اما از آنجایی که پیمانکار کار نکرد تقاضای خلا ید دادیم، اما شورای فنی ۲۵ روز دیگر به وی فرصت داد تا پروژه را تعیین تکلیف کند.
 
وی گفت: برای این پروژه اعتبار هم داریم، اما پیمانکار نتوانست کاری را از پیش ببرد، دلیل آن این بود که اسناد خزانه قابلیت واریز پیش پرداخت را نداشت، بنابراین امکان خرید تجهیزات برای پیمانکار مهیا نبود که رفع مشکل در دستور کار و ارزیابی پیمانکار در حال انجام است تا اگر در فرصت تعیین شده نتوانست کار کند، تعیین تکلیف و مجدد مناقصه برگزار کنیم و پروژه توسط پیمانکار جدید ادامه یابد.
 
مدیرعامل آب منطقه ای سیستان و بلوچستان با اشاره به ساخت سد ماشکید، اذعان کرد: با وجود این که فقط تکمیل پروژه های بالای ۷۰ درصد در دستور کار دولت است، اما برای سد ماشکید که فقط ۱۵ درصد پیشرفت داشت، امسال اعتبار خوبی کنار گذاشته و پیمانکار کار را شروع کرده است.
 

 
وقتی آبفا از مسئولیتش شانه خالی می کند
 
محمد صدیق دهواری، معاون بهره برداری آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: آب ماده ای است که می تواند عامل مرگ و میر کودکان، ناقل وبا و هزار بیماری باشد، آب هوتگ فوق العاده آلوده است و هر انسانی که از آن استفاده کند بعد از مدت کوتاهی دچار چندین عارضه می شود.
 
وی با بیان این که مردم منطقه از این آب برای شرب استفاده نمی کنند، ادامه داد: بر اساس آمار شبکه بهداشت پنج سال است که حتی یک مورد التور در منطقه گزارش نشده است که نشان می دهد مردم آب آلوده مصرف نمی کنند که اگر استفاده می کردند به طور قطع شاهد بروز انواع بیماری ها بودیم.
 
به گفته این مقام مسئول، هوتگ سازه ای است که برای مصارف مختلف شامل کشاورزی، دام و شست و شوی البسه استفاده می شود، مالکیت این سازه شخصی است و ارتباطی با شرکت آب و فاضلاب ندارد.
 
 وی گفت: در حوزه دشتیاری ما طرح هایی را در دست اجرا داریم که از جمله آن می توان به طرح مجتمع آبرسانی تلنگ و روستاهای زیردست سد پیشین اشاره کرد و روستاهایی هم که مشکل آب دارند، با تانکر آبرسانی می شوند.
 
گفتنی است؛ معاون آبفای روستایی در خصوص جزئیات طرح ها و زمان بهره برداری آن اطلاعاتی در اختیارمان نگذاشت و مقرر شد نماینده مجری طرح آبرسانی به روستاهای جنوب استان پاسخگوی سوالاتمان باشد که به دلیل بروکراسی های اداری شرکت آبفای سیستان و بلوچستان این پرسش ها همچنان بی پاسخ مانده است.
 

پایان امسال، زمان بهره مندی روستاییان از آب سالم 
 
احمد علی موهبتی، استاندار سیستان و بلوچستان نیز در این باره گفت: حتما هوتگ ها اشکال دارد، ولی دیگر هیچ کس از هوتگ آب نمی خورد، از 261 روستای این منطقه به 185 روستا آب تصفیه شده منتقل و در دیگر روستا ها هم آبرسانی سیار انجام می شود.
 
وی گفت: اکثر روستاهای پایین دست سد پیشین نیز تا آخر امسال از آب مطلوبی که از  سد خواهد بود نه هوتگ، بهره مند خواهند شد.
 
در حالی که اینجا آب بلای جان است، نه مایه حیات؛ متاسفانه مسئولان امر فقط به جای اندیشیدن تدبیری جدی برای رفع این معضل وعده می دهند و گویا قرار نیست به این حکایت پایان دهند و در واقع باید گفت "گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله من آنچه البته به جایی نرسد فریاد است"
 
انتهای پیام/